Trong cấu trúc DAC hiện đại, nhiều người nghĩ chip DAC (ESS, AKM, R2R…) mới là yếu tố quan trọng nhất.
Nhưng thực tế, phần lớn sự khác biệt về:

• độ sạch nền
   
• độ rộng sân khấu
   
• độ mượt treble
   
• độ chính xác của nhạc cụ
   
• độ sâu của không gian
   
• độ động và micro-detail
   

… lại đến từ clock và jitter.

Thậm chí, cùng một DAC nhưng clock tốt – jitter thấp có thể cho chất âm hay hơn DAC đắt tiền nhưng clock yếu.

Đó là lý do DAC R2R hi-end như Denafrips Pontus 15th và transport như Eversolo A8 được trang bị OCXO (Oven Controlled Crystal Oscillator) – loại clock cao cấp nhất hiện nay.

 Jitter là gì?

Jitter = sai lệch thời gian (timing error) khi tái tạo tín hiệu digital → analog.

Nếu “nhịp” không đều → tín hiệu digital mất ổn định → DAC tái tạo sai → âm méo, treble gắt, âm trường hẹp.

Jitter gây hậu quả:

• treble hơi rít
   
• mid thiếu độ dày
   
• bass thiếu lực
   
• âm trường phẳng, nông
   
• không còn “không khí” giữa các nhạc cụ
   
• vocal thiếu tự nhiên
   

Nền âm tối + sân khấu sâu = DAC có jitter thấp.

 Clock là gì và vì sao nó quyết định 60% chất âm DAC?

Clock = “nhịp tim” của DAC.

Clock tốt cần:

• tần số ổn định
   
• độ drift thấp
   
• sai số thời gian cực nhỏ
   
• nhiễu pha (phase noise) thấp
   

Clock càng chính xác → tín hiệu càng sạch → DAC tái tạo âm càng hay.

Các loại clock phổ biến (từ thấp → cao cấp)

✔ XO (crystal oscillator – phổ thông)

Có trong DAC tầm rẻ, nền âm khá sạch nhưng vẫn chịu nhiễu nhiệt.

✔ TCXO (temperature compensated oscillator – trung cấp)

Clock có bù nhiệt → ổn định hơn XO.
Có trong DAC trung cấp như Gustard A26.

✔ OCXO (oven controlled oscillator – cao cấp)

Clock nằm trong buồng nhiệt ổn định 60–80°C → dao động cực kỳ chính xác.

→ Đây là chuẩn dành cho thiết bị quân sự, viễn thông, đồng bộ vệ tinh.

Trong hi-fi, OCXO mang lại:

• jitter cực thấp
   
• treble mượt
   
• âm sâu và mềm
   
• mid dày, nhiều cảm xúc
   
• bass khỏe nhưng không sắc
   
• âm trường 3D cực tốt
   

Denafrips Pontus 15th là DAC dưới 50 triệu hiếm hoi dùng Dual OCXO.

 Ảnh hưởng của Clock vào chất âm (chính xác – có thể nghe được)

Khách tại Nhạc Số Hà Nội nghe test A26 (TCXO) → Pontus 15th (OCXO) đều nhận ra sự khác biệt rất nhanh:
treble dịu, vocal dày, âm sâu hơn khoảng 20–30%.

 So sánh thực tế 4 thiết bị mạnh về clock tại Nhạc Số Hà Nội

1. Denafrips Pontus 15th (Dual OCXO – R2R) → nền âm đen – sâu – analog

Điểm mạnh:

• 2 OCXO riêng cho left/right
   
• jitter gần bằng 0
   
• sân khấu sâu nhất tầm giá
   
• mid đậm – natural
   
• treble mềm như analog
   
• bass chắc, không bị “sắc”
   

→ Phù hợp: vocal, jazz, acoustic, nhạc không lời.

 

2. Gustard R26 (R2R + PLL clocking + LAN Renderer)

Ưu điểm:

• PLL đồng bộ clock cực tốt
   
• LAN Renderer giảm jitter rõ rệt
   
• không gian rộng và sâu
   
• vocal rõ lớp
   
• độ động rất cao
   

→ R26 gần như “kết hợp” chất R2R mượt + độ chi tiết của FPGA.

 

3. Gustard A26 (ESS9039Pro + FPGA + TCXO)

Mạnh ở:

• treble sáng – chi tiết
   
• tốc độ
   
• bass gọn
   
• trung âm sạch
   

TCXO của A26 tốt hơn đa số DAC chip cùng tầm, nhưng không sâu bằng R26 và Pontus.

→ Phù hợp: EDM, pop, nhạc điện tử, nhạc quốc tế.

 

---

4. Eversolo DMP-A8 (Streamer + DAC + Clock low-jitter)

Không dùng OCXO nhưng:

• clock cực sạch
   
• jitter thấp
   
• xử lý digital tối ưu
   
• preamp analog tốt
   

A8 khi dùng làm transport cho Pontus 15th hoặc R26 giúp:

• nền âm sâu hơn
   
• vocal mượt hơn
   
• treble ít harsh
   

→ streamer hay nhất tầm 30 triệu để nâng clock toàn hệ thống.

 Clock tốt mang lại sự khác biệt rõ nhất ở 4 dải âm

1. Treble (dễ nghe nhất)

Clock tốt → treble không gai, không chói, tan mịn.

Khách nghe bài test cymbal đều nhận ra:

• Pontus 15th mượt hơn A26
   
• R26 có độ ngân tự nhiên hơn
   

2. Vocal

Jitter thấp giúp vocal:

• tròn
   
• đầy hơi
   
• giàu cảm xúc
   
• không “kim loại”
   

A26 sáng và rõ → Pontus 15th mềm và sâu → R26 cân bằng.

3. Bass

Clock yếu → bass loãng.
Clock mạnh → bass chắc – xuống sâu – không ù.

Pontus 15th bass rất đàn hồi, R26 bass có lực.

4. Âm trường

Clock càng tốt → càng sâu.

Trong A/B test:

• A26 → Pontus: sân khấu sâu hơn 20–25%
   
• A26 → R26: chiều sâu tăng ~15%
   
• A8 → R26: không gian mở rộng thêm
   

 Gợi ý phối ghép theo nhu cầu (dựa trên Clock)

Muốn treble mượt – vocal dày – âm trường sâu

👉 Denafrips Pontus 15th + Eversolo A8

Muốn cân bằng giữa chi tiết – nhạc tính – 3D

👉 Gustard R26 + Eversolo A6

Muốn chi tiết – hiện đại – tốc độ cao

👉 Gustard A26 (all-in-one LAN)

Muốn nâng cấp clock nguồn phát

👉 Eversolo A8 → DAC R26 hoặc Pontus 15th

Kết luận

Clock và jitter chi phối phần lớn chất âm DAC, thậm chí quan trọng hơn chip DAC.
Muốn âm:

• sâu
   
• sạch
   
• mềm
   
• tự nhiên
   
• nhiều lớp
   
• giàu không khí
   

… thì DAC/Streamer cần clock mạnh (tối ưu là OCXO hoặc PLL chất lượng).

Trong các thiết bị hiện có tại Nhạc Số Hà Nội:

• Pontus 15th → Dual OCXO → âm trường sâu nhất tầm giá
   
• R26 → jitter thấp nhờ LAN Renderer + PLL
   
• A26 → chi tiết mạnh, sáng, tốc độ cao
   
• A8 → streamer nâng clock toàn hệ thống
   

Trải nghiệm clock OCXO/PLL trực tiếp tại Nhạc Số Hà Nội

📍 225A Nguyễn Ngọc Vũ – Trung Hòa – Cầu Giấy
🔊 Test A26 vs R26 vs Pontus 15th
🎼 So sánh USB – LAN – I²S để nghe sự khác biệt clock
🌐 https://nhacsohanoi.vn